2025-yil 30-yanvar kuni Prezident qarori bilan PQ-33-sonli hujjat, ya’ni “Ma’muriy sud ishlarini yuritishni isloh qilish konsepsiyasi” tasdiqlandi. Ushbu qaror e’lon qilingan sanadan boshlab kuchga kirgan bo‘lib, u O‘zbekistonda ma’muriy sudlar faoliyatini xalqaro standartlarga moslashtirishni maqsad qilgan.

Mazkur qaror fuqarolar, tadbirkorlar va davlat idoralari o‘rtasidagi nizolarni tez, adolatli va shaffof tartibda hal etish uchun xizmat qiladi. Ya’ni, kimningdir huquqi yoki manfaati davlat organining qarori tufayli buzilgan bo‘lsa, endi u o‘z masalasini sudda osonroq hal qila oladi.

Bu hujjatning asosiy maqsadi — sud ishlarini soddalashtirish va ularni xalqaro mezonlarga yaqinlashtirishdir. Oldin ma’muriy sudlarda ishlar uzoq vaqt cho‘zilishi, ayrim hollarda byurokratik to‘siqlar bo‘lishi mumkin edi. Endi esa sud jarayonlari tezroq, qulayroq va adolatliroq bo‘lishi uchun yangi tizim joriy qilinadi.

Shuningdek, sudga hurmatsizlik, sud qarorini bajarmaslik yoki sudning ajrimiga beparvolik bilan qarash holatlari endilikda ma’muriy javobgarlikka sabab bo‘ladi. Bu esa sud hokimiyatining nufuzini oshiradi va fuqarolarning unga ishonchini kuchaytiradi.

Fuqarolar uchun nimalar o‘zgaradi?

Endi har bir fuqaro yoki tadbirkor davlat idoralarining harakatlari yoki qarorlaridan norozi bo‘lsa, sudga murojaat qilishda avvalgidan ancha yengillik bo‘ladi. Masalan, sizning litsenziya olish arizangizni rad etishgan bo‘lsa yoki biror hujjatni berishdan asossiz bosh tortishgan bo‘lsa, siz bu holatni bevosita ma’muriy sudga olib chiqishingiz mumkin.

Bundan tashqari, sudgacha nizoni hal etish mexanizmlari ham kengaytirilmoqda. Ya’ni, endi fuqarolar va idoralar sudga bormasdan turib ham kelishuvga erishish yo‘llarini topa olishadi. Bu vaqtni, kuchni va xarajatni tejaydi.

PQ-33 qarori davlat organlari faoliyatida ham muhim o‘zgarishlar kiritadi. Endi har bir idora o‘z qarorini asosli, qonuniy va adolatli tarzda qabul qilishi kerak. Agar ular fuqarolarga nisbatan adolatsiz yoki asossiz qaror chiqarsa, sud orqali ularning qarori bekor qilinadi. Bu davlat xizmatlari sifatini oshiradi va javobgarlik madaniyatini shakllantiradi.

Xalqaro standartlarga mos tizim

Mazkur konsepsiya xalqaro tajribalarni o‘rganib, ularni O‘zbekiston sharoitiga moslashtirishni nazarda tutadi. Sud jarayonlarida taraflarning teng huquqliligi, ochiqlik, shaffoflik va adolat tamoyillari mustahkamlanadi. Bu degani, endi fuqarolar ham, davlat vakillari ham sudda teng imkoniyatga ega bo‘ladi.

Xulosa qilib aytganda, PQ-33-sonli qaror — bu nafaqat sud tizimi, balki fuqarolarning huquqiy himoyasini kuchaytiruvchi muhim qadamlardan biridir. U adolatli sudlovni ta’minlash, nizolarni tez hal etish va odamlarning davlat idoralariga bo‘lgan ishonchini oshirishga xizmat qiladi.