Har yili 22-sentabr sanasida butun dunyoda Xalqaro avtomobilsiz harakatlanish kuni nishonlanadi. Bu kun atrof-muhitni asrash, sog‘lom turmush tarzini targ‘ib etish va shahar havosini toza saqlashga qaratilgan.
Ushbu tashabbus odamlarni avtomobil haydashni kamaytirishga, piyoda yurishga, velosipedda harakatlanishga yoki jamoat transportidan foydalanishga undaydi. Maqsad – havoga chiqadigan zararli gazlarni kamaytirish, tirbandliklarni qisqartirish va fuqarolarda ekologik madaniyatni shakllantirishdir.
Xalqaro avtomobilsiz kun g‘oyasi dastlab 1970-yillarda Yevropada paydo bo‘lgan. O‘sha paytda neft inqirozi tufayli odamlar avtomobillarga haddan tashqari bog‘liqlik muammosini sezganlar. 1990-yillardan boshlab Parij, Bryussel, Seul, Tokio kabi ko‘plab yirik shaharlar bu tashabbusni keng qo‘llab-quvvatlay boshlagan.
Bugungi kunda 22-sentabr kuni dunyoning ko‘plab shaharlarida markaziy ko‘chalar avtomobillar uchun yopiladi. Ularning o‘rnini piyodalar, velosipedchilar va jamoat transporti egallaydi. Bu orqali odamlar bir kun bo‘lsa ham tabiat bilan uyg‘unlikda yashash, toza havodan bahramand bo‘lish imkoniyatiga ega bo‘ladilar.
Olimlarning fikriga ko‘ra, agar har bir inson haftada bir kun avtomobil o‘rniga piyoda yoki velosipedda yursa, atmosferaga chiqadigan zararli gazlar miqdori ancha kamayadi. Shu bilan birga, inson sog‘ligi yaxshilanadi, yurak va qon tomir kasalliklari xavfi kamayadi, shahar havosi esa toza bo‘ladi.
Xalqaro avtomobilsiz harakatlanish kuni bizga kichik amallar ham katta o‘zgarishlarga sabab bo‘lishi mumkinligini eslatadi. Har bir inson bugun avtomobilini bir kunga chetga qo‘yib, tabiat va o‘z salomatligi uchun foydali tanlov qilishi mumkin.