Ma'mun ibn Ma'mun Abul Abbos, shuningdek, Ma'mun II nomi bilan tanilgan, Xorazmning Ma'muniylar sulolasining so'nggi hukmdori bo'lib, 1008/9 yildan 1017 yilgacha hukmronlik qilgan. Uning davrida Gurganj (hozirgi Kunya-Urgench) shahri islom sivilizatsiyasining yirik ilmiy markazlaridan biriga aylangan.
Ma'mun II o'z saroyida mashhur olimlarni to'plagan. Ular orasida buyuk faylasuf va tabib Ibn Sino (Avitsenna), matematik Abu Nasr Mansur, faylasuf va tabib Abu Sahl al-Masihiy, tabib Ibn al-Xammar va tilshunos al-Tha'alibiy kabi mashhur shaxslar bor edi. Bu davrda Gurganj shahri ilm-fan va madaniyat markaziga aylangan, bu esa islom olamida katta ahamiyat kasb etgan.
G'aznaviylar bilan munosabatlar va sulolaning qulash
Ma'mun II ning hukmronligi davrida Xorazm G'aznaviylar davlati bilan murakkab munosabatlarga ega edi. 1014 yilda G'aznaviylar sultoni Mahmud ibn Sabuktegin Ma'mun II dan o'z nomini Xorazmda xutbada zikr etishni talab qildi, bu esa G'aznaviylar hukmronligini tan olishni anglatardi. Bu talab Xorazm zodagonlari va harbiylari orasida norozilikka sabab bo'ldi. Natijada, 1017 yilda Alptigin boshchiligidagi isyon ko'tarilib, Ma'mun II o'ldirildi va uning jiyani Abu'l-Horis Muhammad taxtga o'tqazildi. Bu voqealar G'aznaviylar uchun Xorazmni bosib olish uchun bahona bo'ldi. Mahmud ibn Sabuktegin qo'shinlari Gurganjni egallab, shahar aholisini asirga oldi va Xorazmni G'aznaviylar davlatiga qo'shib oldi. Shu tariqa, Ma'muniylar sulolasi hukmronligi nihoyasiga yetdi.
Ma'muniylar sulolasi hukmronligi davrida Xorazm ilm-fan va madaniyat sohasida katta yutuqlarga erishdi. Gurganj shahri Sharqning yirik ilmiy markazlaridan biriga aylandi va ko'plab olimlar bu yerda ijod qilishdi. Bu davrda yaratilgan ilmiy asarlar va erishilgan yutuqlar keyingi asrlarda ham islom olamida katta ta'sir ko'rsatdi.
Ma'mun II ning qisqa, ammo mazmunli hukmronligi Xorazm tarixida muhim o'rin tutadi. Uning ilm-fanga bo'lgan homiyligi va Gurganjni ilmiy markazga aylantirishdagi sa'y-harakatlari islom sivilizatsiyasining rivojlanishiga katta hissa qo'shdi.
#Buyuk_hukmdorlar